1.
Tôi từng đến Nam Kinh vài lần, nhưng vội quay về nên chưa đi chơi được nhiều nơi. Một tòa phủ tổng thống, cũng là phủ Thiên Vương, khúc khuỷu quanh co nói hết lên sự thay triều đổi đại, bãi bể nương dâu; một ngọn Tử Kim Sơn, vậy mà vừa là lăng tẩm của quốc phụ (Tôn Trung Sơn), vừa là lăng mộ của Minh Thái Tổ, khiến cho người ta có ảo giác vĩnh viễn lạc đường. Tôi đi qua sông Tần Hoài trong ánh hoàng hôn, Ô Y không biết là con ngõ nào, vậy mà chim én luôn tìm ra.
Hèn gì đây là đại bản doanh của Côn khúc và côn trùng. Khí chất vương quyền của Kim Lăng, sắc phấn son của Tần Hoài đều phiêu diêu trong điệu Côn khúc.
Cho nên lúc tôi đọc được Kim gia gia và Bạch Lộ Sinh, tôi thích rồi.
Nuôi từ nhỏ tới lớn, cố khúc tri âm, Lộ Sinh phải lòng Thế An là đương nhiên. Nhưng Thế An là kiểu điển hình trực nam cho nên không nhận ra, không đáp lại. Hắn thích tài hoa và tướng mạo của Lộ Sinh, coi cậu như bạn bè thân thiết. Nhưng hơn thế nữa là gì thì hắn không nghĩ tới. Cho nên hắn vừa cưng chiều Lộ Sinh, vừa quang minh chính đại đi hò hẹn với người phụ nữ khác, tung hoành khắp thương trường chiến trường tình trường, sống cuộc sống hào môn thiếu gia của hắn.
Nếu như ở thời kỳ bây giờ thì hoặc là buông tay, hoặc là bẻ cong. Nhưng tại thời đại ấy, mọi người xem quan hệ của Thế An và Lộ Sinh chỉ như là mối nhân duyên tiền tài bao dưỡng. Bao dưỡng đào kép đã là một việc hổ thẹn, nếu vì vậy mà chậm trễ việc cưới vợ sinh con thì càng là trời đất khó dung. Nếu buông tay, Lộ Sinh tiếc, nói ra rồi biết làm sao đây, lại không thể bẻ cong.
Hóa ra trăm lần muôn hồng nghìn tía đều đi đến kết cục bế tắc. Đây là ngõ cụt. Cho dù tới “Bá Vương Biệt Cơ”, vẫn là ngõ cụt.
Nếu không có kiếp sau, không có Bạch Dương, Thế An và Lộ Sinh cứ như vậy mà rơi vào kết cục bi thảm.
2.
Bởi vì thiết lập nhân vật là ngốc bạch ngọt, cũng bởi ý định của tác giả là “trước hạ sau nâng”, Bạch Dương luôn bị người đọc xem thường. Nhưng đứa trẻ này thực ra không đơn giản.
Không đơn giản nhất là ở chỗ: Cậu là con gián đánh mãi không chết, cậu không vỡ.
Rất nhiều người trong số chúng ta từng là Tiểu Bạch Dương đúng không? Một đứa nhóc ngốc bạch ngọt, muốn thành danh lại không có cửa, cố gắng bao nhiêu cũng chỉ là công dã tràng, làm đá kê chân cho người khác mà không tự biết, bị cặn bã ức hiếp chỉ biết ngồi khóc, gặp được người có thể bảo vệ mình thì ra oai cậy mạnh…
Thời gian vô tình, ngọc trai biến thành mắt cá, ngọc thô đều bị phong hóa thành đá mòn, tan thành cát bụi cuốn bay theo gió.
Trưởng thành đúng thì mới được công nhận là trưởng thành, nếu mọc lệch, sẽ là sai trái; càng nhiều hơn chính là sự hao mòn.
Hôm nay nhận được tuyển tập thơ mới xuất bản của Yeats: “Sự cuồng hoan vắng lặng”, tôi phát hiện ra một đoạn thơ dưới đây, dường như là viết riêng cho câu chuyện tình yêu vương vấn hai kiếp người này—
Many times man lives and dies
Between his two eternities,
That of race and that of soul,
And ancient Ireland knew it all.
Whether man dies in his bed
Or the rifle knocks him dead,
A brief parting from those dear
Is the worst man has to fear.
(Under Ben Bulben – W.B Yeats)
– Stopping by Woods on a Snowy Evening-
– ———————————————————
Dờ: Tất nhiên không phải là editor dốt văn như tôi viết rồi, đây là một bình luận dài trên Tấn Giang. Tôi cảm thấy nó rất đúng với cách nhìn nhận của tôi nên quyết định dịch lại, coi như cảm nhận sau khi đọc 1930.
